زمانی که من همسن و سال شماها بودم، فیلم مرد عنکبوتی (سم ریمی، ۲۰۰۲) آمد و دنیا را به آتش کشید! دامنۀ این آتش به شهر کوچک من هم رسید. من و دوستانم، همه میخواستیم با تار از ساختمانها بالا برویم، حساب آدمهای بد را کف دستشان بگذاریم و انسانهای مهربان و مظلوم را نجات بدهیم. آن زمان، در شهر کوچک ما بهندرت ساختمان بلندتر از سهطبقه پیدا میشد و ما اصلاً حواسمان نبود که آخر چطور میتوانیم بین این ساختمانهای نه چندان بلند، از آن پروازهای خفن مرد عنکبوتی داشته باشیم؟!
بزرگتر شدیم و فیلمهای ابرقهرمانی هم بزرگتر و بیشتر شدند. یکباره چشم باز کردیم و دیدیم، هر سال باید شاهد چند فیلم ابرقهرمانی باشیم. کمکم به این فکر کردیم که ما چرا فیلم ابرقهرمانی نداریم؟ حتی شروع کردیم به فکر کردن درباره کارهای ابرقهرمانها. دربارۀ اینکه چون آنها ابرقهرمان بودند، پس هر کاری در راه مبارزه با ابرشرورها انجام میدادند، درست بود؟
حالا اما یک انیمیشن در سینماهای کشور در حال اکران است که کلی ذهن را دربارۀ ابرقهرمانها به چالش میکشد. انیمیشنی نزدیک به استانداردهای جهانی به نام: بچه زرنگ.
معرفی ویژگیهای انیمیشن بچه زرنگ
در این بخش از نوشته میخواهم اطلاعاتی کلی را در اختیار شما قرار بدهم که ببینید آیا برای شما، انیمیشن بچه زرنگ به تماشاکردنش میارزد یا خیر.
بچه زرنگ انیمیشنی ایرانی است و صفر تا صد مراحل ساختش داخل مرزهای کشور خودمان انجام شده. بچه زرنگ همچنین یک انیمیشن کمدی و ماجراجویانه است. اگر شما به هریک از این دو گونه فیلم (کمدی یا ماجراجویانه) علاقه دارید، این انیمیشن در هر دو زمینه آنقدر دستش پر هست که شما را راضی کند.
اگر مثل من از کیفیت پایین تصویر و حرکات در انیمیشن خوشتان نمیآید، باید بگویم بچه زرنگ یک انیمیشن سهبعدی است که از نظر تکنیکی نزدیک به نمونههای موفق جهانی ساخته شده. راستی اگر دوبلۀ انیمیشن برایتان اهمیت دارد باید بگویم که یک تیم حرفهای پشت دوبلۀ این اثر بوده؛ مخصوصاً هومن حاجی عبداللهی که به جای ببر مازندران حرف زده، گل کاشته!
مدت زمان بچه زرنگ زیاد نیست (۸۳ دقیقه)! یعنی حدوداً نصف هر یک از دو قسمت آخر سینمایی انتقامجویان، پس زیاد وقتتان را نمیگیرد.
سازندگان و تولیدکنندگان بچه زرنگ
بچه زرنگ بعد از فیلشاه و شاهزادۀ روم، سومین انیمیشنی است که استدیو انیمیشنسازی هنرپویا، تهیه کرده. هنر پویا در ساخت بچه زرنگ یک همکار کارکشته و کهنهکار هم داشته: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ابتدا مثل دو ساختۀ قبلی هنر پویا، هادی محمدیان سکان کارگردانی بچه زرنگ را در دست گرفته بود اما تولید این انیمیشن با خوردن به کرونا و یک مشکل شخصی در زندگی آقای محمدیان، متوقف شد. بعد از مدتی بهنود نکویی و محمدجواد جنتی کارگردانی اثر را بر عهده گرفتند. در کنار کارگردان، تهیهکننده را باید اصلیترین دستاندرکار تولید یک فیلم یا انیمیشن بدانیم و «حامد جعفری» بهعنوان «تهیهکننده» همهجوره پشت تیم تولید ۲۵۰ نفری این انیمیشن ایستاد تا به نتیجه برسد.
از دیگر عوامل انیمیشن که باید به شما معرفی کنیم:
- فیلمنامهنویس: علی رمضان
- موسیقی: امیر توسلی
- مدیر دوبلاژ: سعید شیخزاده
شیوع کرونا و اینکه بچه زرنگ بعضی تکنیکها را برای اولین بار در ایران پیاده کرده، باعث شد هزینۀ ساختش تا یک میلیون دلار بالا برود. خوشبختانه این انیمیشن در گیشه جبران کرده و تا الان بیشتر از ۵۰ میلیارد تومان فروخته تا تبدیل بشود به پرفروشترین انیمیشن ایران و البته پرفروشترین فیلم کودک و نوجوان در ایران.
بچه زرنگ زمینههایی را فراهم کرده که باعث میشوند در آینده تولید انیمیشنهایی با این حد از کیفیت و حتی کیفیت بالاتر، هزینۀ کمتری داشته باشند. تیم تولید این انیمیشن، دست مریزاد دارند واقعاً!
جوایز و افتخارات بچه زرنگ
بچه زرنگ از همان زمان که در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد و توانست در بخش سودای سیمرغ به رقابت با سایر فیلمها بپردازد، تحسین بسیاری از منتقدان و کارشناسان سینما را برانگیخت. «بچه زرنگ» در رشتههای تدوین، موسیقی متن، صداگذاری، فیلمنامه، کارگردانی و حتی بهترین فیلم نامزد دریافت جایزه بود و در پایان جایزه بهترین انیمیشن را دریافت کرد. این انیمیشن تا اینجا پر افتخارترین انیمیشن ایرانی در جشنواره فیلم فجر است.
در پنجاه و سومین دوره از جشنواره فیلم رشد، بچه زرنگ با دریافت جایزه ویژه هیأت داوران، مجدداً خوش درخشید. میتوان گفت که موفقیتهای بچه زرنگ تازه شروع شده و باید در آیندهای نزدیک، منتظر حضور آن در جشنوارههای داخلی و خارجی دیگر هم باشیم.
موضوع انیمیشن بچه زرنگ
داستان انیمیشن دربارۀ پسربچهای شر و شیطون و بلا به نام محسن است که مثل خیلی از ماها، عاشق فیلمهای ابرقهرمانی است. محسن که اسم ابرقهرمانیاش را گذاشته «بچه زرنگ»، همیشه تلاش میکند تا با وسایل ابرقهرمانیاش به هرکس و هر چیزی کمک کند، اما خب معمولاً کارها را خرابتر میکند تا حدی که در تهران بین مأموران آتشنشانی هم مشهور شده!
وقتی محسن همراه خانوادهاش به جنگلهای ابر شاهرود میرود، در اتفاقی غیرمنتظره با حیوانی مواجه میشود که از گونه حیوانات منقرض شده ایران است: ببر مازندران. محسن سعی میکند تا به این ببر نازنین هم کمک کند اما این دفعه واقعاً کمک میکند یا باز هم کارها را بدتر میکند؟
انیمیشن بچه زرنگ به موضوعات مختلفی میپردازد، یکی از مهمترینهایش این است که کار درست را نباید به هر قیمتی انجام داد. خب میدانم همین الان گارد گرفتهاید و با خودتان میگویید: ای بابا! باز هم نصیحت؟! ولی خیالتان راحت. سازندگان بچهزرنگ حواسشان بوده که بچههای ایران همه زرنگند و اگر کسی بخواهد فاز نصیحت بردارد، زود متوجه میشوند. در عوض داستان جذابشان کمکی بوده تا پیامها مثل آب روان باشند و ذهن بیننده را گلآلود نکنند.
صحبت بیشتر دربارۀ موضوعات این انیمیشن ممکن است باعث لو رفتن بخشی از داستان بشود. مثل دیگر ساختههای هنر پویا، داستان در نهایت به یک ماجرای واقعی مذهبی گره میخورد و پیام اصلی بچه زرنگ، در اصل آنجاست که خودش را نشان میدهد.
یک نکتۀ مهم بگویم، داستان بچه زرنگ که پیش میرود، ممکن است بعضیها فکر کنند سازندگان این انیمیشن بهکلی با فیلمهای ابرقهرمانی مخالفند. باید بگویم: نخیرم! اصلاً هم اینجوری نیست! اتفاقاً بچه زرنگ میخواهد بگوید همه میتوانند ابرقهرمان باشند ولی…
سخن پایانی
خیلی از ما، حداقل برای مدتی دوست داشتهایم خودمان را جای یکی از ابرقهرمانها در فیلمهای ابرقهرمانی بگذاریم. خیلی از ماها فکر میکردهایم که داریم به اطرافیانمان کمک میکنیم ولی بعدش دیدهایم که ای دل غافل، آنهل را بیشتر دچار دردسر کردهایم. میبینید؟ بچه زرنگ، انگار قصه همه ما و زندگیِ ماست. دربارۀ اینکه کمک کردن به دیگران کار خوبی است ولی مثل هر چیزی، آدابی دارد. چیزی که باعث میشود شما بعد از دیدن این انیمیشن به خودتان بگویید: «به تماشایش میارزید»، این است که خودش را صرفاً در چهارچوب یک داستان ابرقهرمانی نگه نمیدارد و به کلی مسائل مهم دیگر مثل حفاظت از محیط زیست هم میپردازد.